به گزارش روابط عمومی شرکت ملی گاز ایران، سعید توکلی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در مراسم قدردانی از مشارکت‌کنندگان در پویش کاهش ۱۰ درصدی مصرف انرژی که روز دوشنبه ۲۴ شهریورماه در سالن همایش‌های بین‌المللی کوشک و با حضور مشاورین رییس‌جمهور و جمعی از مدیران ارشد صنعت نفت برگزار شد، با بیان این مطلب، اظهار داشت: در حوزه گاز شرایط ویژه‌ای حاکم است؛ چراکه ۷۳ درصد سبد انرژی کشور را گاز تشکیل می‌دهد و ۸۳ درصد نیروگاه‌های کشور از گاز استفاده می‌کنند، این در حالی است که میانگین جهانی مصرف گاز در نیروگاه‌ها بین ۲۰ تا ۲۳ درصد است.
وی سال گذشته را یکی از حساس‌ترین مقاطع صنعت گاز دانست و افزود: در ۲۶ آذر ۱۴۰۳، اوج مصرف بخش خانگی و تجاری به ۷۱۵ میلیون مترمکعب رسید؛ در حالی که کل تولید کشور همان روز ۸۴۰ میلیون مترمکعب بود و این، یعنی، عمده توان تولید گاز کشور در سرمای زمستان صرف گرمایش منازل و بخش تجاری شد.
توکلی یادآور شد: این در شرایطی بود که عمده مصرف در شمال و بیشترین تولید ما در جنوب کشور متمرکز بود؛ در واقع، بحران به حدی جدی بود که موضوع در سطح دولت و شورای عالی امنیت ملی مطرح و جلسات متعددی با مدیریت وزیر نفت برای مدیریت سوخت برگزار شد.
معاون وزیر نفت در امور گاز با اشاره به این‌که در همین شرایط بحرانی، پیشنهاد اجرای پویش کاهش ۱۰ درصدی مصرف گاز مطرح شد، گفت: تفاهم‌نامه‌ای که ۲۸ آذر بین شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی صنایع پتروشیمی امضا شد، خلاف بسیاری از توافقات تشریفاتی، فقط روی کاغذ نماند و ظرف مدت کوتاهی به عملیات اجرایی واقعی تبدیل شد.
غلبه گاز در سبد انرژی کشور
توکلی با بیان این‌که باید بپذیریم با ناترازی انرژی روبرو هستیم و در حوزه گاز، بیش‌ترازی داریم، بر این نکته که ۷۳ درصد سبد انرژی ایران را گاز تشکیل می‌دهد و این مساله، کشور را با ناترازی مواجه کرده، تأکید کرد و توضیح داد: این وابستگی بی‌سابقه باعث شده هر نوسان یا محدودیت در بخش تولید، تمامی حوزه‌های مصرف را تحت تأثیر قرار دهد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به راهکارهای رفع ناترازی انرژی، گفت: یک مدل راهکار، افزایش تولید با هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های سنگین است که دوباره شبکه را به گاز وابسته می‌کند. اما مدل دیگر، بررسی علمی سهم گاز در بخش‌های مختلف کشور است؛ برای نمونه سال ۱۴۰۲ که گرم‌ترین پاییز ۵۰ سال گذشته بود، سهم مصرف گاز ۳۴ درصد در صنایع، ۳۴ درصد در نیروگاه‌ها، ۲۵ درصد خانگی و ۷ درصد در حمل‌ونقل و سایر مصارف بود.
توکلی با اشاره به این‌که اگر علمی به موضوع نگاه کنیم، باید دید این ۳۴ درصد مصرف گاز در نیروگاه‌ها با راندمان استاندارد هم‌خوانی دارد یا نه؛ چراکه در برنامه هفتم پیشرفت، راندمان ۵۵ درصدی برای نیروگاه‌ها هدف‌گذاری شده، تصریح کرد: بنابراین نتیجه می‌گیریم کشور با ناترازی انرژی روبه‌روست و اگر با همین مکانیسم ادامه دهیم، صنعت گاز از یک صنعت صرف به موضوعی امنیتی تبدیل می‌شود؛ موضوعی که اکنون با اتصال ۹۵ تا ۹۶ درصد جمعیت کشور به شبکه گاز، خود را نشان می‌دهد.
وی با تأکید بر توجه به ترکیب و تنوع سبد انرژی بیان کرد: کاهش مصرف در بخش خانگی و تجاری، تنها در زمان پیک مصرف زمستان به ناترازی کمک می‌کند، اما به ناترازی کل سال کمکی نمی‌کند. علت آن هم عدم بکارگیری تجهیزات با راندمان بالا است.
توکلی اجرای کامل مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را در کاهش ۷۰ تا ۸۰ درصدی مصرف بخش خانگی بسیار مؤثر دانست و افزود: در بخش نیروگاهی، افزایش راندمان و تنوع سوخت، و در صنایع عمده مانند سیمان، فولاد و پتروشیمی، خرید تجهیزات با راندمان بالا باید الزامی شود. این موضوع در صورت عملی شدن در آینده، مصرف را کاهش می‌دهد.
صادرات گاز مجازی!
وی به پدیده «گاز مجازی» در صادرات اشاره کرد و اذعان داشت: برخی محصولات؛ ازجمله تولیدات گلخانه‌ای ایران به دلیل قیمت بسیار پایین گاز تحویلی، در کشورهای همسایه بازار رقابتی پیدا کرده‌اند بدون آن‌که تولیدکننده انگیزه‌ای برای بهینه‌سازی مصرف داشته باشد؛ در واقع، ما علاوه بر صادرات آب مجازی، گاز مجازی نیز صادر می‌کنیم!
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به صرفه‌جویی ۴۱ میلیون مترمکعبی گاز در نتیجه این پویش، گفت: این عدد آغاز مسیر اصلاح است. تاکنون قرارداد خرید یک میلیون و ۷۲۵ هزار بخاری با راندمان بالا نهایی شده که ۳۰۰ هزار دستگاه آن تا پایان امسال نصب می‌شود. در بخش موتورخانه‌ها نیز بیش از ۱۰۷ هزار واحد بهینه‌سازی شده و هوشمندسازی موتورخانه‌ها در دستور کار قرار گرفته است.
مشارکت هزاران دانش‌آموز در طرح همیار گاز
توکلی به اهمیت فرهنگ‌سازی اشاره کرد و از اجرای طرح «همیار گاز» با مشارکت بیش از ۲۲۰ هزار دانش‌آموز خبر داد و افزود: آموزش باید از سنین پایین آغاز شود تا نسل جوان بداند ناترازی انرژی، از الگوی مصرف نادرست نشأت می‌گیرد.
وی در ادامه، توضیح داد: هر مترمکعب گاز، حتی بدون احتساب ارزش ذاتی، ۵ سنت هزینه تولید و انتقال دارد. این گاز اگر به صنایع ارزش‌آفرین مانند پتروشیمی یا فولاد برسد، چندین برابر ارزش ایجاد می‌کند، اما اگر در گرمایش غیربهینه مصرف شود، متأسفانه جز آلودگی، گرمایش و هدررفت، حاصلی ندارد.
معاون وزیر نفت در امور گاز در پایان، ضمن تشکر از تمامی دست‌اندرکاران؛ اعم از شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، انجمن‌های مردم‌نهاد و خیریه، مشارکت افراد مرجع و تأثیرگذار، این پویش را آغاز راهی نو در مسیر بهینه‌سازی انرژی عنوان و تأکید کرد: ایران سومین تولیدکننده گاز دنیاست، اما شدت مصرف انرژی ما بالاتر از میانگین جهانی است. اگر این واقعیت را نپذیریم و سبد انرژی را اصلاح نکنیم، همان‌طور که گفتم، ناترازی گاز از یک چالش صنعتی به مساله‌ای امنیتی تبدیل خواهد شد. در این راستا، شرکت ملی گاز ایران آمادگی دارد در تمامی حوزه‌ها، از سرمایه‌گذاری در تجهیزات با راندمان بالا گرفته تا توسعه مکانیزم‌های بهینه‌سازی، نقشی فعال ایفا کند.
